To książka dla tych, którzy chcą lub z racji wykonywanego zawodu stają przed zadaniem prowadzenia coachingów w miejscu pracy. Jest to opis typowego coachingu menedżerskiego i to opis – powiedzmy od razu – bardzo przydatny. Natomiast nie znajdziemy tu wskazówek, jak prowadzić klasyczny coaching rozwojowy, choć w opinii autorek jest inaczej.
Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Bo jest niezwykle instruktażowa. Jeśli masz zamiar prowadzić coachingi menedżerskie, dowiesz się jak je zaplanować, rozpocząć, jak zaprojektować i przeprowadzić obserwację, jak ją omówić, jak porównać co zostało zrobione z tym, co zostało zaplanowane i jak zakończyć cały proces coachingu. Dowiesz się nawet, co może się nie udać i jak temu przeciwdziałać. A wszystko to będziesz miał rozpisane w punktach i tabelkach. Potem wystarczy tylko pracować według wzoru.
Wiele książek przedstawia ideę coachingu. Bardzo szeroko rozpisuje się nad koniecznością przyjęcia odpowiedniej postawy. Podkreśla wagę nawyku nieustannego zadawania pytań, braku udzielania rad, rezygnowania z roli nauczyciela. Tu, owszem, także się o tym wspomina, ale niejako na marginesie (więcej na ten temat dowiemy się w książce „Coaching dla menedżerów” Julie Starr). Tutaj postawa coachingowa jest traktowana tylko jako jedno z narzędzi pracy. Wielokrotnie autorki wspominają, że coaching często trzeba zamienić w trening, a więc coach musi mieć wiedzę mniej więcej zbliżoną do tej, którą powinien dysponować klient. W końcu chodzi o pomoc w nauce. Dlatego już na początku książki znajdziemy teorie uczenia się: od cyklu Kolba po indywidualne style pracy i poziomy uczenia się według Blooma.
Tak to jest właśnie z coachingiem menadżerskim. W końcu podejmujesz się takich działań po to, by twój podwładny rozwinął umiejętności niezbędne w pracy. Dobrze wiesz, czego mu potrzeba. Przydałby się jeszcze precyzyjny opis, jak to poprowadzić krok po kroku i tego się dowiesz. Kłopot mogą mieć ci, którzy oczekują od książki, by dokładnie przedstawiła umiejętności miękkie: zadawania pytań, słuchania, udzielania informacji zwrotnej itp. Autorki opisują co prawda każdą z nich. Jednak dość krótko. Dla osób, które do tej pory nie miały do czynienia z rozwijaniem umiejętności coacha, będzie to zaledwie wzmianka. Za mało, by nie popełniać błędów. Książka na szczęście posiada rozbudowaną bibliografię i można sięgnąć do odpowiednich opracowań.
Tak wygląda pierwsza część, zatytułowana „Proces coachingu”. Druga to „Studia przypadków”. Mamy tu przykłady bardzo różnych coachingów: od coachingu drużyny piłkarskiej, poprzez coaching dotyczący sytuacji życiowych aż po coaching kierowników i dyrektorów. Ta część może być wartościowa lub nie – w zależności od tego, jakie doświadczenia ma czytelnik. Im bardziej doświadczony coach, tym mniej uwagi będzie chciał poświęcać opisom danych sytuacji. Być może jednak dla osób rozpoczynających drogę coacha takie przykłady będą solidnym wsparciem. Z całą pewnością pokażą, że coaching - choć ujęty w strukturę i reguły - może wyglądać bardzo rozmaicie.
Całość kończy zbiór konkretnych technik. „Działania i ćwiczenia” to trzydzieści różnych narzędzi, które można wykorzystać podczas coachingu. Część z nich zaczerpnięta jest z treningów kreatywności, część z NLP, niektóre znamy z zarządzania sobą w czasie, np. analiza SWOT lub segregacja dokumentów. Niemniej takie zestawienie pokazuje, że coach może korzystać ze wszystkiego, co pomoże klientowi w autoanalizie. Być może natchnie czytelnika do tego, by samodzielnie wymyślał ćwiczenia, oczywiście odpowiednie do tematu coachingu.
I tu uwaga: kiedy będziemy przeglądać studia przypadków i ćwiczenia, zobaczymy krótkie wzmianki o pracy z przekonaniami czy wartościami klienta. Są to obszary typowe dla coachingu rozwojowego. Jednak poza tymi krótkimi fragmentami nie dowiemy się nic więcej o pracy z tak głęboką zmianą. Tak jak wspomniałam – to jest książka dla menedżerów, którzy mają obserwować i zmieniać zachowania pracowników. I tylko w tym może pomóc. Możemy być nieco zdezorientowani, gdyż autorki często używają określenia „coaching rozwojowy”, mając jednak na myśli rozwój związany z modelowaniem nowych nawyków.
Sara Thorpe, Jackie Clifford, Podręcznik coachingu. Podręcznik szkolenia. Niezbędnik dla instruktorów i menedżerów, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007